Enfermeiras Eventuais en Loita: «A eventualidade ten que existir, é necesaria. O que non pode haber é enfermeiras eventuais precarias e escravas, eso non pode ser»

Ourense, 13 de abril del 2020 | Enfermeiras Eventuais en Loita es un movimiento que nace, a principios de 2019, de la necesidad de un grupo de enfermeras de defenderse, de denunciar la situación laboral en la que se encuentran y sobre todo, de hacer visible en la sociedad su problema.

Esta entrevista tuvo lugar a principios de marzo, cuando aún nos sonaba muy lejana la alarma del Covid-19 en España y nuestras emergencias eran otras. Luego, de todos es sabido, se dispararon los casos, llegó el estado de alarma y todo quedó en pausa.
Su lucha, sus reivindicaciones, quedaron aparcadas a un lado para ponerse manos a la obra, para atender, cuidar y curar a la población, junto a todo el resto de personal sanitario.
Sin embargo, desde este colectivo, pronto comenzaron a denunciar situaciones como verse contratadas para atender un día a infectados por coronavirus (con la falta generalizada de EPIs que se dió en las primeras semanas), y al siguiente, ir a un centro de salud en contacto con población de riesgo. Nos han relatado cómo es ponerse en riesgo cada día para desarrollar su trabajo o cómo gestionan, profesional y emocionalmente, los cuidados a los pacientes infectados más afectados. Siguen reclamando, en definitiva, el respeto de su seguridad laboral en un momento de crisis sanitaria como el que vivimos actualmente.

A pesar de que la lucha contra el coronavirus lo ocupa todo estos días, la sociedad del país está viendo con sorpresa las condiciones en las que el personal sanitario tiene que enfrentarse a su trabajo: alabamos su entrega, su pasión y dedicación. Sin embargo, conviene ser consciente de que este momento, a pesar de ser extraordinario, no refleja más que el día a día de muchas enfermeras y enfermeros eventuales que durante años han visto cómo su situación laboral iba empeorando.
Por eso queremos apartar el foco del coronavirus y rescatar la charla con dos de las integrantes del colectivo, Nuria González y Noa Hernández, para que seamos conscientes de que su compromiso va más allá de los días del Covid-19. Enfermeiras Eventuais en Loita aúna las voces de las/os profesionales de la Enfermería en Galicia que son contratados por el Sergas para cubrir vacantes y quieren formar parte del colectivo.

Una vez finalizada la titulación de Enfermería, el camino es sencillo: trabajar en la Sanidad Pública o en la privada. Los que eligen la primera opción tienen que pasar por la lista de contratación del Sergas hasta que consigan su plaza fija. Eso significa una media de 11 años siendo contratados por semanas, días e incluso horas, y que obliga a estas personas a vivir pendientes del teléfono. Sin opción de programar su vida, sin planes, sin posibilidad de conciliación.
Según un informe del Consejo General de Enfermería, tres de cada diez enfermeras que trabajan en un hospital público en España son eventuales; y el Consello de Contas en Galicia eleva esa cifra al 40% del personal. Por tanto, estamos ante una problemática que conviene conocer para entender bien cómo vive y trabaja casi la mitad de las/os enfermeras/os de nuestra comunidad.

Pregunta: Comencemos por los números, ¿cuántos contratos habéis firmado desde que empezásteis a trabajar?

Nuria: Eu levo 10 anos no Sergas e teño máis de 500 contratos firmados. No último ano, firmei 23 contratos.

Noa: Yo llevo 7 años y casi 200 contratos.

P: ¿Cuáles son los objetivos principales del colectivo?

Nuria: O primeiro, o máis fundamental é a transparencia. Hai unha total opacidade tanto no rexistro de enfermeiras de Galicia, coma na contratación que realiza o Sergas. Hai unha opacidade bestial na contratación: non sabes nin en que número van chamando da lista. Nós sabémolo porque entre os compañeiros nos comunicamos... As chamadas da administración ofrecéndote contratos non se graban, cancélanche contratos e non tes forma legal de reclamar...

Por outro lado, aumentar a tasa do ratio enfermeira por paciente: somos a terceira peor autonomía de España neste sentido; derogar a Taxa de Reposición, que é do ano 2012. Porque agora o goberno galego dice que quere convocar 3500 prazas para Sanidade pero que o Goberno central o que non lle permite convocalas. Bueno, partimos da base de que non sabemos se 350 prazas son suficientes, porque non hai transparencia e non hai rexistro, a Taxa de Reposición ven xa dende o ano 2012, cando estaba gobernando o PP no país.
Sí que é certo que a Taxa de Reposición ven da partida dos presupostos estatais pero hai moitas outras cousas que dependen directamente da Xunta de Galicia que se poden cambiar. Por exemplo, a transparencia, o ratio e as nosas condicións laborais.
Que desaparezca ou cambie a nosa precarización laboral, eso faise cun Pacto de Selección Temporal xusto.
O noso lema é Coida a quen te coida: se nós non temos unha boa situación laboral, ou digna...

Noa: No estamos pidiendo la panacea... Yo creo que estamos pidiendo derechos laborales, sin más. Totalmente razonables. No queremos tener más derechos que nadie, los básicos. Y por supuesto, una oposición digna con todas las plazas necesarias que hay que cubrir.

Nuria: Outra reivindicación importante é poñer fin ós contratos en fraude de lei, porque, por exemplo, a inspección de traballo denunciou ó Sergas en reiteradas ocasións por fraude á Seguridade Social, porque utilizaba métodos fraudulentos de contratación. Son sentencias firmes.
A nós contratábannos de luns a venres, e o fin de semana non estabamos contratadas.

Pero hai outras sentenzas, por exemplo, no Parlamento Europeo, o 31 de maio do 2018, deuse unha resposta de : «la negligente actuación de abuso como el que realiza el Sergas en el uso sistemático de la contratación eventual». Depois, tes o Tribunal de Xustiza da Unión Europea, en setembro do 2019, que denuncia a España por unha excesiva temporalidade na contratación da Sanidade Pública... Non é algo que nos esteamos inventando nós. É algo que tanto Europa, como a Inspección de Traballo, lle tira das orella ó Sergas e ó Estado español.

No articulo 9.5 do Estatuto Marco do persoal estatutario de servizos de saúde dice: «al personal estatutario temporal le será aplicable, en cuanto sea adecuado a la naturaleza de su condición, el régimen general de personal estatutario fijo».
E nós non temos as mesmas condicións laborais que os fixos, temos os mismos deberes, pero non temos os mesmos dereitos.

Outro elemento a ter en conta: no informe do ano 2018 da Valedora do Pobo, a maior parte das reclamacións céntranse na diminución dos profesionais sanitarios, redución dos servizos sanitarios e demoras excesivas na atención sanitaria. De feito, unha porcentaxe elevadísima de queixas eran por tema sanitario. E no ano 2017, xa se falaba de que a Valedora do Pobo, Milagros Otero Parga, recomendoulle á Consellería de Sanidade estudar fórmulas que paliasen a escaseza de pediatras.

Trasladado a Ourense, a espera de pacientes no servizo de Oncoloxía para fixar data do TAC de control no CHOU foi orixinando un importante número de apertura de expedientes.

A cantidade de queixas que realiza a xente á Valedora do Pobo sobre a Sanidade, non para de crecer. E eso é un indicador de cómo está o sistema. Outro indicativo de que non estamos inventando nada.

P: Por lo tanto, ¿se están usando contratos de corta duración para situaciones que no los requieren?


Nuria: Totalmente. Hai unha lista de tempo parcial que é para cubrir incidencias que van a ser necesario cubrir durante un tempo parcial, tres horas por exemplo. Eso está pensado para situacións do tipo de, eu teño que ir ó médico, pois para que me cubran. Pero esa lista estase empregando en Atención Primaria, para cubrir un día que pides porque tes un curso, e cúbrese media mañá.

Nestes casos, son os propios coordinadores e coordinadoras dos centros de saúde, os que deben de decir que necesitan a unha persona unha maña completa.
E despois, tamén se da o caso de que tes un contrato de un mes e ó mellor estas ese mes, cada día nun sitio. En vez de ter unha continuidade, cada día vai unha.
Se tu tes continuidade asistencial, melloras nos coidados dos pacientes. É moi fácil: se ti tratas a unha persoa durante un mes, valo coñecer perfectametne e verás como vai evolucionando, qué cambios ten na súa saúde... Se cada día vai unha persona, é imposible. Cada planta funciona dunha maneira distinta, con técnicas diferentes, con patoloxías diferentes...

Noa: Si a mi me hacen un contrato de 6 meses en la planta de Cardiología, yo voy a manejar muchísimo mejor las técnicas, la patología, voy a prestar mejores cuidados. Si estoy hoy en Cardiología, mañana en Urgencias, pasado en Cirugía.... vas a hacer tu trabajo y sobrevivir el día, no te da tiempo a nada más.

Nuria: Hai outro caso bastante claro de mal uso de un contrato eventual. Existe unha lista, que se chama Pool, na que te anotas voluntariamente, eu estiven anotada nesa lista. Consiste en que tes que estar 24 horas dispoñible os 365 días do ano. Eso é algo que tu elixes, pero tamén é certo que se quería traballar, era ou eso ou ir ó paro.

Esa lista de Pool utilízase para cubrir incidencias de carácter urxente, que o pon así o pacto de contratación. Eso, para que quere decir? Pois, hoxe, imaxina vou de noite pero estou con febre e non podo ir, mandan a un Pool. Eso é o que se debe ser, pero non se está facendo.
Estase utilizando para, se teño unha baixa que dura tres días, en vez de dar a baixa a alguén, cada día mando a un Pool.
Por que? Porque a dou de alta ese mesmo día na Seguridade Social, e douna ese mesmo día de baixa. E solo cotizas as horas que traballas.
Entonces, por que a xente que ten o Pool ten tantos contratos? Esa xente só pode traballar 12 días ó mes, eso é o que pon o pacto pero estanse pasando de días. Esa lista a día de hoxe, e xa fai 10 anos que eu estiven nesa lista, non sempre é para cubrir urxencias, senón que se empregaba para continuar precarizando ás enfermeiras.

Eu fun Pool e pódoche asegurar que o 70% dos contratos que eu tiven como Pool, non foron urxencias.

Noa: Cuantas veces como Pool, llegabas a la unidad, y decías: «¿qué pasó?» «No, es que esta persona ha pedido un día de asuntos propios hace dos semanas y se olvidaron de cubrirlo». ¿Y vengo yo a cubrir un día de asuntos propios? Hay que usar bien el tipo de contratos que tenemos.

Nuria: Tamén pode pasar que chegues a traballar e che digan: «confundinme» (sendo Pool). E se non o traballas, non cobras, nin cotizas. Entón dis: «quédome e limpo o chan do sótano se queres, pero quedo».

Noa: Y estas cosas, ya ves, no son a nivel autonómico, ni estatal. Son cosas que se pueden cambiar desde la propia gerencia de cada área sanitaria, que no estamos hablando de cambiar leyes... Un sistema de contratación no es tan difícil cambiarlo para mejorar las condiciones.

P: ¿Cualquier persona que acabe Enfermería tiene que pasar por vuestra situación?

Noa: Salimos de la carrera, entonces tú para poder trabajar en el Servicio Público de Salud, tienes que apuntarte a unas bolsas de trabajo. Con tener el título te puedes apuntar. Bien, tú entras al final de todo de la lista, te pueden llamar o no, los contratos se ofrecen desde el 1 hasta el final: o llegan a ti o no.
A nivel privado, por supuesto, puedes trabajar nada más salir. Luego, tú una vez que tengas el título, puedes presentarte a las oposiciones para conseguir una plaza.

¿Qué pasa? Como decíamos, queremos eliminar la Tasa de Reposición porque, desde el 2012, toda esa gente que se ha jubilado, esos puestos, no se han sacado a concurso. Entonces, el número de plazas que sale a oposición es irrisorio. Para conseguir una plaza, tienes que tener, creo, 11 años y medio trabajados: si tu empiezas desde abajo en la lista, eso te da como resultado que de media, tienes que estar 12-15 años de eventual. Porque, aunque saques un 10 en la oposición, tú si no tienes tiempo trabajado, tú no tienes la plaza.

Y aunque tengas tiempo trabajado, si no tienes ese tope de 11 años, es prácticamente imposible porque no sacan las plazas necesarias, entonces es un efecto embudo que nos vamos acumulando personal eventual que no consigue acceder a una plaza, porque sin el tiempo trabajado que te exigen, es imposible, sacando 800 plazas para toda galicia (como en la última convocatoria). Esto significa que estás sin tu plaza, pasando por todos los servicios, contratos de tres meses como mucho.

Nuria: É unha situación obrigada se queres traballar na pública e senón, precarízaste na privada, porque as enfermeiras da privada, que tamén as temos moi en conta nas nosas reivindicacións... Consideramos que moita xente se vai á privada, cunhas condicións laborais pésimas pero porque saben que teñen un contrato de duración máis longa e teñen o seu horario. A nivel salarial e a nivel de outros dereitos, perden.

Noa: Y el EIR es una oportunidad pero para trabajar en el Sergas no te hace falta. Solo el título. No da ningún tipo de ventaja, algo que no debería de ser porque hay que tender hacia la especialización pero, tal y como contrata el Sergas, no te beneficia. Tienen las mismas condiciones que tenemos nosotras.

P: ¿Cómo funciona la lista de contratación? ¿Cómo consigues los puntos que determinan tu puesto en ella?

Noa: Esa lista puntúa varias cosas: un porcentaje es el tiempo trabajado (28 puntos máximo), que creo que es 0,2 puntos por mes trabajado. Vas sumando, otro es la oposición y gallego (60 puntos), luego hay 8 puntos de formación (la titulación, cursos, etc). Y 4 puntos de otros (investigación, etc).

Nuria: En relación a esto, outra das nosas reclamacións é: que ti cando sale a oposición, o temario sale nombrado o título, pero nós pedimos que sexa un temario único e pechado. E que todo o mundo teña as mesmas posibilidades, non xogar con temarios moi amplios e xenéricos.

P: Y entonces, comienzan a llamarte para trabajar. ¿Cómo funciona esa parte del proceso?

Noa: Ellos te llaman y te ofrecen los contratos que tienen llegados a tu número en la lista: «Tengo esto... », y tú nunca sabes lo que ha cogido el anterior a ti.
Tú no puedes renunciar: si yo rechazo un contrato a mi me penalizan al fondo de la lista, esté en el número que esté. Entonces claro, es una esclavitud.

Nuria: Por exemplo, en Educación, que é unha das cousas que reclamamos como transparencia, se entras na web, podes ver os contratos que ten a xente, cándo llos ofertaron, cándo o colleron, cándo finaliza, os contratos que levan collidos...
Aquí non hai transparencia, polo que pode existir a manipulación de contratos. Para nós, agora mesmo, coller unha baixa e ter unha estabilidade de tres meses, é a panacea. Ou incluso ter traballo durante todo un mes.

Noa: Y luego que, cada área sanitaria, lo gestiona de una manera el pacto de contratación. Eso es alarmante también. Por ejemplo, un compañero me decía que ayer venía de Santiago y que notaba la diferencia. Aquí te ofrecen un contrato de acumulación de tareas en el CHUO, en Santiago, te dicen: «tengo dos meses en el servicio de Medicina Interna de tal hospital, un mes en el servicio de Cirugía...». Aquí no, aquí te ofrecen un mes en el CHUO o en Atención Primaria, pero no sabes a dónde vas a ir o si puedes elegir... no te dan esa opción.

P: ¿Por dónde hay que empezar a cambiar el pacto de contratación?

Nuria: Por que sexa máis xusto. Porque que tu non poidas aceptar un contrato por unha situación determinada, aínda que hai causas que te xustifican, hai outras que non. E despois, se queres renunciar a un posto de traballo, non tes que estar penalizado.

Á hora de organizar os contratos, pódese mellorar moitísimo sen moito sacrificio, arguméntocho fácilmente.
Dado que non hai transparencia, nin rexistro, nós fixemos un estudo en 8 distritos. O único dato público que manexamos é o do Consello de Contas, que é un ente fiscalizador independente da Xunta de Galicia, que dice que o 40% do persoal é eventual. Pois a nós saíunos a mesma cifra: un 38% do persoal é eventual. E algunhas das cifras son: no Salnés só o 45% do persoal é fixo; en Ourense, no hospital novo, o 54% da xente é fixa; en Cee, o 53% e na Coruña, o 57%. Toda esa outra parte, ata o 100%, está libre, polo que podes realizar contratos de maior duración, a parte de ofertar interinidades. Que tampouco é a solución, porque un interino é un eventual.

A solución pasa polas prazas de oposición, pero sabemos que se poden dar mellores contratos porque se ti vas a cubrir postos vacantes, ou baixas que se cubren de luns a venres e o fin de semana non... En vez de esa baixa completa ofertarlla a unha persoa, falo así, ós poucos.

P: ¿Cuál sería el motivo de que no se hagan contratos de duraciones más largas?

Nuria: Pois que no momento en que eu teño un contrato superior a dous meses (61 días), eu xa gaño dereitos, porque xa gaño un día de libre disposición.
Se teño un contrato de 6 meses, xa gaño dereitos, porque xa teño dereito a vacacións. Entonces, se a ti che van facendo contratos máis curtos, perdes dereitos.

P: ¿En qué más os perjudican estos contratos eventuales?

Nuria: Nós non temos días de libre disposición, nin vacacións, nin carreira profesional e por suposto, non podemos conciliar a vida laboral e familiar.

Noa: Yo no me puedo pedir una reducción de jornada, un día para un curso, para asuntos propios... Enganchas contrato con contrato sin descansar... Nos faltan las cosas básicas de cualquier trabajador. Y tener una mínima estabilidad, saber dónde estarás mañana trabajando.

Nuria: No tema da maternidade, por exemplo, estamos moi descubertas. Eu teño 31 anos, eu quero ter un fillo, imaxínate que me quedo embarazada.
Os meus contratos teñen unha duración máxima de 2 meses, imaxina que xusto remata o meu contrato o día 30 dun mes, o día 1 non teño contrato, e xusto ese día, póñome de parto... non teño contrato laboral, non estou cotizando ó Sergas. Porque esa é outra, durante a baixa maternal, ata fai moi pouco ti non puntuabas nada nas listas do Sergas, agora puntuas pero menos que unha persona que está traballando.

Eso non é xusto: queremos que haxa maternidade pero penalizámola. Despois, a baixa maternal comeza cando ti das a luz, antes é unha IT. Se dan interinidades, se dan vacantes, se eu estou de baixa por IT, aínda que esté embarazada de 5 meses e con vómitos, eu perdo esa vacante.
E que non tes dereito nin a enfermar, porque se ti estas de baixa e xusto ese día dan interinidades, ti non optas a ela, solo optas a ela si estás en baixa por maternidade. Pero a maternidade non é solo cando das a luz, ten outras cousas previas.

Bueno, e despois, terminas a túa baixa maternal e empezas a traballar. Como concilias? Se te chaman para decirche que mañá vas a Lobios, durante tres horas. É imposible: sempre dependes de alguén a quen decirlle: «aí che queda o meu fillo».

Noa: Sin poder pedirte una reducción de jornada, claro.

P: ¿Cuál creéis que es el fallo en el sistema?

Nuria: Hai tantos cargos e pasamos polas mans de tanta xente, que todo o mundo se acaba precarizando. Dirección de Enfermería di: vou dar 15 contratos de un mes porque teño estas necesidades. Esto pásallo a Recursos Humanos, que nos chama por teléfono. Hai só unha persona para realizar o chamamento das 900 enfermeiras e máis os 900 auxiliares...
Ó mellor, dirección de Enfermería pediulle esos contratos para iniciarse o 1 de abril hoxe, pero en vez de chamarte con antelación, chámante un ou dous días antes do inicio, e depois espera a que che den a cartelera (horarios).
Logo, chámate dirección para darche as quendas e que da gracias de que estean todas, porque moitas veces, faltan quendas por meter, ou fan cambios.
Eu, por exemplo, tiña a miña carteleira de marzo establecida, e a día 26 de febreiro cambiáronme toda a cartelerira de marzo. E se tes vida, cámbiacha completamente.
E cando che ofrecen o contrato, ás veces, só che dan a carteleira de parte do tempo que te van a contratar.

Noa: Tu tienes que reclamar cosas básicas de tu contrato de trabajo, y eso debería salir de la propia gerencia. ¿Por qué yo tengo que preocuparme de que todo esté en orden, de que me den mi contrato a tiempo, mi cartelera, que los turnos estén bien metidos y no me den una noche-tarde y cosas así? ¿Yo por qué tengo que estar detrás?

La buena gestión tiene que salir de ellos. Trabajan con personas que trabajan con personas, no con máquinas. Te sientes que eres un número para meter en este hueco que les hace falta. Parece que no tienen humanidad.

Nuria: Somos persoas, non somos números. Para poñer un exemplo dos contratos que nos ofrecen: días 12 e 13 no centro de saúde, media xornada, días do 11 ó 15, no complexo, día do 10 ó 15 en Urxencias, do 9 ó 15, cúmulo de tareas, do 11 ó 31, media jornada en A Cuña. Uns dias en Primaria... Día 6, media xornada en A Valenzá... Esa é a tónica.

P: ¿Cómo gestionáis el estrés de no pertenecer a ninguna unidad, a ningún centro?

Noa: Es complicado, tenemos que ir con pies de plomo. Hay que ver en el contexto en el que estamos. En las condiciones laborales en las que trabajamos, es muy fácil cometer un error. Porque, para empezar, el ratio: hay muy poco personal, tú asumes muchos pacientes, cada uno con sus cuidados. Entonces, tienes que ir casi corriendo.

Hay que ver el contexto: obviamente tu te preocupas de dar los mejores cuidados posibles y de no hacer nada mal, pero no es raro que pase porque, estamos en un sistema que te lleva a eso. Tanto por falta de personal como por meterte en servicios que tú desconoces.

¿Yo porque tengo que aceptar un contrato en la UCI, si nunca pisé la UCI, porque si no me penalizan? Es como una coacción, ¿por qué tengo que pasar yo estos nervios, esta ansiedad de: mañana tengo que ir allí y no tengo ni idea? ¡Trabajamos con personas! Pues estamos obligadas a cogerlo.

Nuria: E se che fan un contrato de día en día vas encadenando sen descanso: nós, temos compañeiras da área de Pontevedra que ó mellor, están 21 días sen descansar nada. Imagínate que ó día 22, vas á plata de Ciruxía que nunca estiveches antes.

Por exemplo, no caso dunha compañeira, toucoulle un contrato na planta de maternidade: alí tes dous pacientes, a nai e o bebé. Ela foi pola tarde, tres veces, acompañada, entonces vas aprendendo e ben.
Pero para o outro día, foi sola de mañá e pasouno fatal. Chamou á supervisora de garda para pedirlle que lle mandara a alguén porque non se atopaba capacitada para levar ela sola a planta (tiña nenos que non estaban ben de todo, 5 mulleres abaixo parindo que teñen que volver a subir e facerlle o ordenador, que nos quita moito tempo de estar con paciente) e díxolle que non, que o ratio das pacientes que había na planta, non eran indicativo para reforzar. Ela chamoume a min, porque suelo estar nesa planta, e pediume o teléfono de Prematuro e Nenonatal para chamar alí para pedir axuda ás compañeiras.
Veste nunha planta como é a de maternidade, que todas son importantes, que estás saturada, que nunca estiveches alí e pides axuda, e parece que aínda se rin de ti.
Entonces o que hai que dicir é, bueno, se pasa algo, responsabilízaste tú. Aínda por riba vives con esa presión.

Noa: No nos sentimos respaldadas para nada.

Nuria: Parece que temos que saber de todo: desde un catéter en Neurociruxía, que non viches na vida; ata facer unha cura que tes que saber para que é cada apósito.
E esa é outra, se quero facer formación, a min denégannme os días para facer a formación. Entonces, como vou aprender?

Ou ó mellor, tes o curso mañá, e chamáronte porque hai unha baixa na UCI e dislle que non podes comezar mañá polo curso, pois pérdela. Saltan á seguinte persona, tú si que tes a causa xustificada de que vas a un curso oficial (non te penalizan), pero ese contrato bo dunha baixa, xa o estas perdendo.

Noa: Tienes que estar 24 horas disponible, 365 días al año. Siempre sanas, sin nada que hacer... Es inviable.

Nuria: O caso que che conto foi o dunha compañeira, que iba de xurado a un xuízo, que deso non te podes librar. E perdeu o contrato, que era unha baixa maternal longa.

P: Estas situaciones en vuestro día a día, ¿os quitan las ganas de seguir en la profesión?

Noa: Muchas veces sí. Es algo que digo muchísimo. A mí es una profesión que me encanta, me encanta ser enfermera pero lo he dicho muchas veces, si me guío por las condiciones laborales, yo lo hubiese dejado.

Si me dicen hace 10 años, tu vida va a ser así, igual me lo planteo. Porque psicológicamente te desgasta: no tener planes, tu familia, tus amigos, y tú... es que no lo sé. No se nada, no puedes planificar tu vida...
Y te ves precaria total, te ves que sabes de todo pero que no sabes de nada, porque estás como mucho dos meses en un mismo sitio, no te sientes integrada en ningún servicio, siempre eres la nueva, la contratada, la que llega...

Nuria: E os da propia planta dinche: «otra vez una enfermera nueva...»
Eu penso igual ca Noa, a min encántame o meu traballo e non o cambiaría por nada do mundo, pero a veces, danme ganas de buscar outra cousa...

E eu por exemplo, que sí que me encontro na situación de que quero ser nai, e digo como vou facer? Porque entendo que moita xente que traballe tamén o teña difícil, pero saben que teñen un horairo, un lugar de traballo pero eu dependo de ter a sorte de que me den un contrato de un mes.
Pero imaxina ter contratos de semanas, coa túa parella, pais e sogros que traballan. As guarderías 24 horas non existen pero deberían empezar a existir para o Sergas, porque é moi complicado. E se tes contratos de días, para que che dean as horas de lactancia, telita.
E tes que estudar para a oposición unha e outra vez. O problema da conciliación é xeral pero trasladado á nosa situación...

P: Durante este primer año de vida del colectivo, ¿dónde os habéis sentido más respaldadas?

Nuria: En Bruselas. Fumos en decembro, ó Parlamento Europeo, a presentar unha denuncia formal á Cominisión de Peticións pola precariedade da nosa situación laboral. E dende o primeiro momento que entramos pola porta do Parlamento Europeo, só se escoitaba a palabra transparencia. E alí, sentímonos escoitados e comprendidos, pola xente coa que estivemos reuníndonos, que eran asociacións de enfermería, fundamentalmente. E despois de cada reunión falábamolo, entre nós, aí entenderon o noso problema e sentímonos comprendidos.
Pero a xente de alí quedaba moi sorprendida: eu saqueille á vicepresidenta da Comisión de Peticións, Tatjana ŽDANOKA, todos os meus contratos, e a señora non daba crédito, non creia que nós vivísemos esta situación.
Claro, se ás enfermeiras dos outros países membros o que máis lle preocupa é a nutrición dos seus pacientes, entendo perfectamente... Total, que finalmente, a Comisión de Peticións considerou que a nosa denuncia debía ser tratada con carácter urxente. De todo isto, agardamos que o Parlamento Europeo volva a darlle un tirón de orellas a España, para que se tomen as medidas oportunas.

A eventualidade ten que existir, é necesaria, ten que haber enfermeiras eventuais. O que non pode haber é enfermeiras eventuais precarias e escravas, eso non pode ser. Hai situacións que teñen que mellorar: o 40% do personal somos eventuais. En que empresa funciona isto? É imposible!

Noa: Y también hay que destacar que nos escuchan las instituciones europeas y no nos escuchan aquí, en nuestros propios centros de trabajo.

P: ¿No sentís apoyo en las instituciones locales y autonómicas, entonces?

Nuria: Nós petamos moitas portas: sindicatos, organizacións colexiais, todos os partidos políticos... porque o movemento é asindical e apolítico, porque queremos chegar a unha solución con todos. Tachóusenos de políticos porque fumos co BNG a Bruselas, pero eles foron os únicos que se ofreceron a levarnos ó Parlamento Europeo.

Noa: No. Con los sindicatos, nos hemos reunido con ellos varias veces, a veces se sorprenden de lo que les decimos, como si no fuesen conscientes de lo que pasa, cuando es su labor. Deberían mirar por todas sus trabajadoras, no solo por el personal fijo. Y más dado que el 40% somos eventuales.

Entonces cuando vas a una reunión y se sorprenden cuando les cuentas lo que pasa, tú piensas, primero mal, por desconocimiento y segundo, si lo conoces y no haces nada, también mal.
Luego, dirección de Enfermería y RRHH: no se reúnen con nosotras. Les hemos mandado un email, hemos ido presencialmente y seguimos sin respuesta. Al nuevo Gerente del CHUO (Félix Rubial), también le enviamos un mail y también estamos esperando.

Nuria: Nós queremos reunirnos con eles porque nós necesitamos contarlle a nosa problemática a alguén. É dicir, se eu teño un problema, teréi que explicarllo ó meu xefe ou xefa, e neste caso, son eles.
Entón, pedímoslle que por favor, se reunan con nós, que non van a rodar cabezas, simplemente lle vamos a explicar o que vivimos. É algo básico.

E eles teñen o deber de escoitar ó traballador, porque moitas veces os sindicatos achácannos a nós que non protestamos, pero de pouco vale que nós impulsemos este movemento se os sindicatos, que son os que firman o pacto coa Administración non o cambian. Son eles, tanto sindicatos como Adminstración, e os políticos, os que teñen a chave para cambialo. Tamén, ás veces, hai compañeiros que non se queren meter por medo a represalias.

P: ¿Os repercute en vuestro trabajo estar en el colectivo?

Nuria: Eu creo que sí, que nos repercute. Non podo decirche en que, porque non o podo demostrar, pero sei que sí. Tamén pode ser que che beneficie para ben e para mal: nós temos que coñecer os nosos dereitos como traballadoras, se ti coñeces os poucos dereitos que tés, non vas a permitir que che fagan certas cousas. Agora, se ti os descoñeces, poden facer contigo un pandeiro.
Entonces, eu creo que, indirectamente, en algo sí perxudica e hai xente que non quere dar a cara. A min non me importa porque o que estou denunciando, non é mentira, e podo demostralo. Como vou coa verdade e como vou con respeto, podo dar a cara as veces que me de a gana.

Noa: Y como no pedimos nada fuera del sentido común, pues vamos con esto hacia delante a donde sea. Yo a nivel laboral no lo he notado ni para bien, ni para mal. Ya solo fastidiaría. Pero si pasase, tampoco lo podría demostrarlo por la falta de transparencia.

P: ¿Notáis un trato más distante desde las personas que gestionan vuestro área sanitaria?

Noa: Sí, lo noto con algunos sindicatos, no con gente jerárquicamente superior.

Nuria: Con dirección de Enfermería tampouco tes moito trato, por exemplo, un dos últimos percances que tiven foi cando só me diron a carteleira de un mes.
Chamei por teléfono e púxennme nerviosa cando me dixeron que me podían dar a carteleira con 15 días de antelación, boteime a chorar, etc.
Levas moito acumulado, aguantando moito... fáloche de circunstancias personais, de ter que estar siempre pendente do teléfono. Entonces a raíz de eso, fixeronme ir a falar con eles. Entrei e viñeron 3 persoas, e díronnme a oportunidade de explicarme.
Eu non busco ter máis ca nadie, pido igualdade.

Noa: Es que el no tener transparencia conlleva estas cosas que no se pueden permitir en un servicio público.

P: Vuestro colectivo, ¿solo está formado por enfermeras y enfermeros eventuales o también participan en él otros perfiles sanitarios?

Noa: Nació como enfermeras y a raíz de nuestro movimiento, otros colectivos han iniciado su propio movimiento, que me parece maravilloso. Cada colectivo tiene que buscar su fuerza y su unión.

Nuria: Si se producen os cambios que nós pedimos como Enfermeiras Eventuais en Loita, eso vai repercutir directamente nos auxiliares de enfermería, celadores, médicos... Nós apoiamos a todos os colectivos e sabemos que, se se producen cambios (porque nós rexímonos por un pacto de selección temporal) e esto afectá a celadores, matronas, pinches de cociña... a todas as profesións.
Se nós conseguimos que ese pacto de contratación cambie, que afecta a todas as categorías profesionais do Sergas, que se convirta en xusto, equitativo e actualizado, ó final, é un beneficio para todos.

Noa: Para mi es un orgullo ver que a raíz de esto, otros colectivos han empezado a salir a la calle a reivindicar... la Sanidad es de todas. Si falla un colectivo, falla el resto.

P: Si hay cambio en el Gobierno autonómico a raíz de las elecciones, ¿se notará en vuestra situación? ¿Qué le pediríais al nuevo Gobierno?

Nuria: Eu creo que hai temas no que da igual a cor que esté gobernando, un deles é a Sanidade. Non entende de esquerdas e dereitas: é un dereito universal que non se pode tocar. Ten que ser pública e de calidade, da igual quen estea gobernado.

E ó Goberno que saia escollido, o que lle pedimos é que se reuna con nós, que escoite as nosas queixas. Porque os pacientes tamén teñen queixas e moitas veces, é pola nosa situación laboral. Non solo da Enfermería, do resto de colectivos tamén.

Noa: Ya no es cuidar de los sanitarios, es cuidar de tu población. Todos queremos ir al médico y que nos atiendan bien, rápido, no esperar 3 horas y con unos cuidados de calidad.

Nuria: E que non se derive, como se deriva á sanidade privada, que é o que está sucendendo. E que no 2017, o centro médico El Carmen, por hospitalización e por procesos quirúrxicos con medios propios e médicos do Sergas, tivo un ingreso de 1,3 millones de euros. Esto non pode ser.
A Sanidade ou é pública ou privada, pero non se pode dar ganancias á privada con fondos públicos. E pasa o mesmo coa Educación.
E a Sanidade pública ten profesionais sobradamente formados e con coñecementos que, a nivel Europa, peláxanse por nós. Pero non te sintes valorado e non podes crecer.

Nós temos unha compañeira que é doutora en Enfermería e fisioterapeuta, fáltalle ser catedrática; e ten unha situación laboral igual que a miña ou peor, porque ela acabou máis tarde ca min e está máis abaixo na lista. As enfermeiras non solo nos dedicamos á parte asistencial, nós temos outras rama: educación, investigación, xestión... e iso non se ve.

Noa: Al Gobierno, sea quien sea, que nos reciba y nos escuche, por ahí se empieza.

Para más información sobre el colectivo, se puede consultar su dossier, Enfermeiras, agora sí

 

Banner

 Noa Hernández y Nuria González, dos de las enfermeras eventuales pertenecientes al colectivo en Ourense.


Imprimir  
Usamos cookies

Este portal web únicamente utiliza cookies propias con finalidad técnica, no recaba ni cede datos de carácter personal de los usuarios sin su consentimiento. Sin embargo, contiene enlaces a sitios web de terceros con políticas de privacidad ajenas a las de OCE OURENSE que usted podrá decidir si acepta o no cuando acceda a ellos.