Álvaro Carrera | «Este é un éxito de todos: dos que estamos vacinando e dos que están afrontando esta terceira onda nos centros de saúde atendendo aos nosos pacientes»

Ourense, 22 de enero del 2021 | Álvaro Carrera es enfermero especialista en Enfermería Familiar y Comunitaria y preside la Asociación Galega de Enfermaría Familiar e Comunitaria. Con casi 30 años, forma parte de esas nuevas generaciones de profesionales sanitarios que ya siempre se quedarán marcadas por haberse enfrentado a la pandemia de la COVID-19 en el año 2020, después de años de recortes en el sistema sanitario.

Este enfermero, natural de Xinzo de Limia, ha trabajado tres años en el Pool de Atención Primaria y lleva dos años siendo uno de los especialistas en Enfermería Familiar y Comunitaria que trabajan en el centro de salud de Valle Inclán de Ourense.

Ahí lo pillaron la primera y la segunda ola de la COVID, dando soporte al Equipo de Seguimiento Compartido Atención Hospitalaria (ESCAH) y ya en plena tercera ola, es uno de los miembros de los equipos de vacunación de la provincia.


Pregunta:
¿Cómo se dio la situación en la que te ofrecen ser parte de los equipos de vacunación?

Respuesta: A Dirección de Enfermaría de Atención Primaria contactou comigo e aceptei.

P: A nivel personal, ¿qué significa para ti formar parte de esta campaña?
R: O significado desta campaña foi maior cando cheguei ás primeiras residencias e vin a ilusión e esperanza que representaba a vacina, tanto para os nosos maiores como para os traballadores que os coidan.
Na historia da humanidade hai dous fitos principais na saúde pública: a potabilización das augas e as vacinas. Ao longo da historia temos pois antecedentes de campañas de gran magnitude, como foi a variola ou a polio. Porén, aínda que a transcendencia e magnitude non é asimilable, si teño como referencia a realizada nos anos 80 fronte ao tétano, da que aínda podo ver o seu esforzo de chegar a tódalas aldeas ao completar o historial de vacinas dos meus pacientes, ou falar con compañeiros que participaron daquelas.

Como enfermeiro Comunitario de Atención Primaria, participar nunha campaña de prevención primaria masiva, é un fito profesional moi importante.

P: ¿Qué proceso de formación tuvísteis?
R: A formación oficial impartida pola ACIS e o SERGAS foi orientada ao coñecemento do mecanismo de acción da vacina, o desenvolvemento da fase I desta campaña histórica.
E logo cuestións máis prácticas como o procedemento de reconstitución, cuestións específicas na xestión loxística e da rede de frío, e un repaso da actuación fronte as complicacións posvacinais máis frecuentes. Logo está a actualización continuada pola miña conta e a que compartimos os compañeiros nas canles informais, obviamente.

P: ¿Cómo foi el primer día para ti?
R: O primeiro día, pois con certa emoción e expectación fronte a este dispositivo loxístico específico. Logo, o procedemento é similar a outras vacinas. O que si impacta son as caras e as emocións dos pacientes e traballadores, nos primeiros días con cun chisco de medo e esperanza; pero que conforme ía progresando a campaña e se vía que toda esa alarma social en torno a posibles efectos era desproporcionada, víase tamén como desaparecía ese medo dos primeiros días e aumentaba a esperanza e a euforia por vacinarse.

P: ¿Como es todo el proceso desde que llegais al centro sociosanitario hasta que finalmente ponéis la vacuna?
R: No caso de Ourense, que xa temos experiencia previa nesta organización por equipos, e tamén na relación cos centros sociosanitarios, o proceso para nós comeza no momento que temos calendario definitivo, un ou varios días antes. Entón dende os equipos contactamos coas residencias e organizamos o operativo de vacinación.

Polo xeral, ao chegar, valoramos as alerxias e outras posibles contraindicacións dos residentes coa información que nos achegan os centros, así como se están sometidos a tratamento anticoagulante oral – que non é unha contraindicación, só varía a técnica de administración.

Logo no primeiro centro da xornada chegamos e recibimos as vacinas do transporte loxístico que ven escoltado pola Policía Autonómica. Unha vez que as vacinas entran no centro, verificamos a recepción do número de viais e kits de material funxible, verificamos a cadea de frío, notificamos a súa recepción a Saúde Pública e asumimos a custodia.

Despois comezamos a dilución dos viais e a preparación das doses para administrar e procedemos a administralos. Naqueles casos nos que os residentes deciden, informámolos e pedímoslle o consentimento previo a vacinación. Habitualmente comezamos a vacinar polos traballadores e logo continuamos cos residentes. Ao rematar completamos o rexistro informático, mentres agardamos o tempo de rigor de vixilancia e coidados posvacinais.

P: En el trabajo de valoración previa que se hace, ¿en base a qué se decide si una persona puede recibir la vacuna o no?
R: Temos o plan galego de vacinación fronte ao SARS-CoV-2 que marcan os criterios de referencia, como acontece coas vacinas do Programa Galego de Vacinacións. En función da anamnese previa decidimos.

P: Después de vacunar en una residencia, ¿se hace un seguimiento de los residentes y del personal?
R: O seguimento é o habitual como con calquera outra vacina. Pasados os 15-30 minutos nos que poden ter lugar as reaccións adversas máis graves, o seguimento lévase polo persoal enfermeiro ou médico do centro, e se non o hai, polo equipo básico de Atención Primaria.

Alvaro3P: En general, ¿cómo está siendo la respuesta de la gente?
R: Hai unha moi ampla aceptación da vacina (que se está a incrementar co avance da campaña) e como xa dixen, moita esperanza e ilusión posta nela.

P: Ya lleváis tres semanas vacunando, ¿cuáles son las mayores dificualtades que os estáis encontrando?
R: A maior dificultade sempre é a loxística, pero neste proxecto comparado con outros, nótase que están postos tódolos recursos, porque se van aplicando case tódalas propostas de mellora que facemos.

P: ¿A qué crees que se debe el gran ritmo de vacunación que se está dando en la provincia?
R: A clave está na idiosincrasia da Enfermaría de Atención Primaria de Ourense. Se o noso modelo de traballo se está exportando a outras áreas, é lóxico que se acade este ritmo. Esta idiosincrasia comeza polo alto compromiso dos profesionais e a filosofía de coidados e de Atención Primaria. Temos unha alta experiencia neste tipo de campañas, e o histórico de resultados das campañas de vacinación antigripal así o demostran.

De todas formas non debemos esquecer que este éxito, é un éxito de todos, dos que estamos vacinando e dos que están afrontando esta terceira onda nos centros de saúde atendendo aos nosos pacientes.

P: Aunque queda mucho para que llegue el momento, ¿estáis pensando ya en cómo se organizará la vacunación más masiva de la población en general?
R: Aínda carecemos de información e detalles de como vai ser. De momento estamos na fase I. Vai depender moito da dispoñibilidade de vacinas e a estratexia de captación e prioridades que se estableza a hora de vacinar.

P: ¿Crees que habrá problemas de disponibilidad de profesionales para formas más equipos de vacunación?
R: Hai suficientes enfermeiras dispoñibles en Galicia para completar esta campaña. Non se trata de formar máis ou habilitar a ninguén se son mantidas as previsións de vacinas e o tempo dispoñible para facelo: trátase de ordenar os recursos que temos.

E neste caso, será prioritario mover moitos destes recursos humanos para a Atención Primaria e reforzala. Pero insisto, o principal condicionante será a dispoñibilidade de vacinas e os prazos que nos marquemos. Non é o mesmo vacinar un millón de persoas nun mes que en seis. Esa é a cuestión.

P: Si el papel de la Enfermería está siendo clave desde el inicio de la pandemia, ¿se está reivindicando la especialidad de Enfermería Familiar y Comunitaria con la vacuna?
R: Nesta pandemia evidenciouse totalmente que é esencial ter enfermeiras especialistas en Familia e Comunitaria nos centros de saúde. A nosa formación está orientada entre moitas outras cousas a dar resposta a estas situacións tanto no eslavón executor como no organizativo.

A Asociación Galega de Enfermaría Familiar e Comunitaria promoverá e reivindicará sempre este perfil profesional para a Atención Primaria, pois do contrario corremos o risco de que desapareza a calidade dos coidados enfermeiros máis próximos a cidadanía.

Por outra banda, se queremos evolucionar como profesión, disciplina ou ciencia, a especialización nas diferentes ramas é esencial. Se non o facemos, corremos o risco de involucionar e pasar de ser unha disciplina científica e universitaria, a un ciclo de técnicos axudantes.

P: El hecho de que seáis profesionales acostumbrados a desarrollar vuestro trabajo en el domicilio del paciente, ¿ha facilitado el proceso de puesta en marcha de la campaña?
R: Non só no domicilio, se non tamén na comunidade. O noso grao de autonomía e seguridade a hora de tomar decisións é moito maior que no ámbito hospitalario. Porque no ámbito comunitario, se non tomas decisións e usas toda a túa autonomía, non resolves os problemas dos pacientes.

P: ¿Qué le dirías a alguien que no sabe si vacunarse o no?
R: O primeiro, que é un sentimento normal e lexítimo. A vacinación é un acto voluntario, solidario e seguro. Como profesional, que respecto o seu dereito de autonomía, diría que o mellor para as dúbidas e inseguridades é informarse en fontes fiables e solventes.

Hoxe en día, calquera pode escribir na internet. Que algo estea escrito, non quere dicir que sexa certo. Que consulten a fontes fiables, como as institucionais e as das sociedades científicas, que están a facer un magnífico esforzo de información e de desmentido de noticias falsas e mitos. Os profesionais temos o deber de non maleficencia, e ademais, eu xa estou vacinado da primeira dose. Non lle aconsellaría a ninguén facer algo que non faría pra min mesmo.


Imprimir  
Usamos cookies

Este portal web únicamente utiliza cookies propias con finalidad técnica, no recaba ni cede datos de carácter personal de los usuarios sin su consentimiento. Sin embargo, contiene enlaces a sitios web de terceros con políticas de privacidad ajenas a las de OCE OURENSE que usted podrá decidir si acepta o no cuando acceda a ellos.